چناران شهر زیبای کرمانج نشینان:

ساعت 1 بعد از ظهر بعد ازطی بیش از 60 کیلومتر ازمسیرحرکت وارد شهرتاریخی چناران شدیم، شهرکرمانج نشین چناران با کوچ ایل بزرگ چمشگزگ درزمان شاه عباس صفوی رونق گرفته است، مردمانی کرمانج نشین که درسخت کوشی و شجاعت، دلاوری و میهمان نوازی شهره عام و خاص هستند، ایلی دلاور که به منظورمقابله با تهاجم دشمنان آب و خاک ایران به سال 1010 هجری قمری درمرزهای شمالی ایران ازمانه سملقان تا چناران مستقرشدند.

 نقش ایلات کرمانج درکوتاه نمودن دست اجنبی ازمیهن اسلامی در طول قرن ها موجب شده است تا وسوسه تجاوزگری را ازذهن متجاوزین محوکند، اشعارمختوم قلی شاعر پر آوازه منطقه که سراسر حماسه وعشق به مام میهن است خود به تنهایی گویای میزان وفاداری  کرمانج ها، به ایران عزیز را دارد.

شهرچناران طی دهه های اخیرشاهد تحولات عمرانی زیادی بوده است، عمران و آبادانی شهر رونقی دوچندان گرفته است، کارخانه قند چناران ازمهمترین صنایع قدیمی منطقه می باشد که هنوز به فعالیت خود ادامه می دهد، سالیان گذشته به دلیل وجود آب کافی کشت چغندر قند از اقبال خوبی برخودار بوده است و به همین سبب نیز کارخانه قند چناران از رونق ویژه ای برخوردار بوده است اما به دلیل برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی و کم آبی سال های اخیر کشت چغندر نیز ازرونق افتاده است شاید که در کوتاه مدت کارخانه  قند چناران ناچار از تغییر کاربری گردد،

 با راهنمایی اهالی مهربان شهر، هنگام ظهر در پارک اصلی شهراطراق کردیم با وجود آن که ورود دوچرخه به پارک ممنوع بود اما نگهبانان پارک با توجه به وضعیت ما، با مهربانی ما را پذیرا شدند، نماز ظهر را در پارک اقامه نمودیم، سپس آقا مهدی زحمت تهیه نهاری ساده را کشیدند، با استفاده ازچراغ الکلی کوچک بساط چای را پهن نمودیم، دقایقی درمیان چشمان کنجکاو رهگذران به استراحت پرداختیم، ساعتی نیز با چنارانی های خون گرم ومهربان به گفتگو پرداختیم البته پیش بینی آقا مهدی در تهیه ابزار مورد نیاز سفر، کار را برای ما بسیار راحت نموده بود، سپس سری به گلزارشهدا زدیم، با اهدا شاخه گلی به رسم ادب، آماده حرکت به سمت شهر تاریخی قوچان شدیم،

 استقبال جوانان شهر چناران از رکاب زنی تیم دو نفره برای من حیرت آور بود، هرگز تصورنمی کردم درطول مسیرکوتاه روزآغازین  چندین بارمورد محبت و میهمان نوازی مردم مهربان وطنم قرار گیریم.

پیرمردان چنارانی خاطرات جذابی از شجاعت سردار شجاعشان رشید خان بیان داشتند که به نظر من بخشی ازافسانه محلی منطقه کرمانج نشین را تشکیل می دهد، حتی اشعاری برای این سردار سروده شده است که در میان ترانه های محلی جا پیدا کرده است از آن جمله است ترانه ....... وای وای رشید خان سردار کل قوچان.....

خیابان اصلی شهر چناران، ظهر جمعه 15 اردیبهشت 1391

چند ساعت استراحت برای رفع خستگی و ادای فریضه نماز و صرف نهاردرمحیطی دل پذیر نیرویی مضاعف برای پیمودن مسیر درمن ایجاد کرد، با متراکم شدن ابرها احتمال بارندگی قوت گرفت، ازاین رو تصمیم گرفتیم بدون فوت وقت به مسیرمان ادامه دهیم، ساعت 4 بعد از ظهرشهر زیبای چناران را با خاطراتی شیرین و به یاد ماندنی به سمت شهر تاریخی قوچان ترک کردیم.

 ساخت وتوسعه بین راه وجاده ای درطول مسیرمشهد، چناران کاملاً مشهود بود مامورین  راهداری برای عریض نمودن جاده ها به شدت درتکاپو بودند، آنچه درطول مسیر کوتاه به چشم می خورد و نمی توان ازآن غافل شد عدم توسعه یافتگی بعضی از روستا های خراسان نسبت به سایرمناطق کشورمی باشد، گرچه تحرکات زیادی برای آبادی وعمران منطقه طی دهه اخیر صورت پذیرفته است اما به نظرمی رسد تا رسیدن به هدف مطلوب فاصله هم چنان باقی است و البته فقر نیز سایه سنگینش را بر بعضی نقاط کسترانده بود، امید که در سال های آینده شاهد رشد و توسعه نقطه به نطقه روستا های منطقه و ریشه کنی فقر باشیم،

یکی از روستاهای شهر چناران جمعه 15/2/1391

 به نظرم فقر دردواستان خراسان رضوی وخصوصاً خراسان شمالی بیشترازسایر استان های مسیربه چشم می خورد گرچه درسال های اخیر برای محرومیت زدایی روستاها و شهرهای استان گام های مهمی برداشته شده است ولی تا رسیدن به استانداردهای مورد نظر راه درازی در پیش هست.

ساعت 4 بعد ازظهر روز 15 اردیبهشت شهرکرمانج نشین و زیبای چناران را  به مقصد شهر تاریخی قوچان ترک کردیم، بیش از 25 کیلومتربدون وقفه بر خلاف جریان باد رکاب زده بودیم، دقایقی پیاده روی نمودیم، عضلات پاهایم  کمی گرفته بود، اندکی پیاده روی تاثیر بسیاری درآمادگی جسمانی ام برای ادامه مسیرداشت، درطول مسیربه روستای بزرگ و مسیبتاً آباد سید آباد رسیدیم، کمی قبل ازروستای سید آباد تابلوی آبشاراخلمد به چشم می خورد، اخلمد روستایی زیبا وتوریستی است که مناظر بکر و چشم انداز زیبای طبیعت آن چشم هر رهگذری را خیره می کند آبشار زیبای اخلمد نیز از زیبایی های منحصر به فرد منطقه گردش گری اخلمد می باشد،

سید آباد یکی از روستاهای قدیمی منطقه می باشد که زمانی قطب کشاورزی منطقه محسوب می شد، با کمی پرس وجو متوجه شدم که اکثر اهالی سید می باشند و اسم روستا نیز برگرفته ازهمین ترکیب جمعیتی می باشد، مردمانی خون گرم ومهربان که با کنجکاوی از مقصد وعلت سفرسئوال می نمودند، گویا رکاب زنی تیم های دوچرخه سواری ایرانی را کمترمشاهده نموده بودند.

درمصاحبه حضوری به این واقعیت پی بردم که بیشترساکنان سید آباد شاهد عبور دوچرخه سواران خارجی از این مسیر بوده اند، حضور ما برای آن ها کمی سئوال برانگیز بود، پس ازلحظاتی خاطره انگیزدر روستای سید آباد روستاهای مقصود آباد، علی زینل، شیخ کانلو، چهارمهن، شورچه، رضا آباد، دوست آباد، وجعفرآباد شرقی را نیز پشت سرنهادیم، اکثر روستا ها با فاصله اندکی از جاده قرار داشتند،

روستای جعفرآباد شرقی به دلیل نبرد سرنوشت ساز وقهرمانانه محمد تقی خان کلنل پسیان، با قوای دولتی ازمشهورترین روستاهای مسیر بود که سرانجام کلنل پسیان جان خود را در راه آزادی خواهی نهاد، البته محل دقیق نبرد کلنل پسیان روستای داوودلی می باشد که در مجاورت روستای جعفرآباد شرقی است اما به دلیل توقف قشون دولتی در جعفرآباد برای کشتن کلنل شهرت این روستا در دل تاریخ جای گرفته است، داوودلی نیز از روستا های زیبای منطقه می باشد که به دلیل حضور دوران تدریس در این روستا در سال 1370 خاطرات خوشی از آن در ذهنم به جای مانده است،

           روستایی که سرنوشت کلنل محمد تقی پسیان در آن رقم خورده است و مسیر تاریخ در همین  جا عوض شده است، وی برای مقابله با زیاده خواهی های حکومت مرکزی با کمک بعضی از خوانین حامی دولت مرکزی درگیرگردید ودر راه اهداف مقدسش سرش از تنش جدا شد و به عنوان هدیه به دربارحکومت فاسد پهلوی اول فرستاده شد،

          بعضی از آبادی های مسیر با فاصله اندکی از جاده اصلی احداث شده اند بیشتر ساکنان آن ها  کرمانج زبان می باشند به نطرم ازچناران تا بجنورد اکثریت مردم گویش کرمانجی دارند،

ایلات کرمانج منطقه بخشی از ایل بزرگ چشمگزگ می باشند که 45000 هزارخانوار از آنان به سال 1010 هجری قمری توسط شاه عباس بزرگ صفوی برای پاسداری ازمرزهای شرقی کشور به منطقه کوهستانی خراسان خصوصاً خراسان شمالی فعلی کوچانده شدند.

       غروب آفتاب به شرکت بزرگ تولیدی طیور، بنام شرکت سیمرغ رسیدیم که درکنارروستای کوچک  قنبرآباد می باشد، شرکت سیمرغ بزرگترین تولید کننده مرغ گوشتی و تخم مرغ در منطقه می باشد، بخش اعظم تولیدات شرکت به سایرشهرستان ها و استان ها صادرمی شود.

هوا کم کم ابری شده بود،  بارندگی  نم نم زیادتر شده بود، رکاب زنی را شدت بخشیدیم تا هرچه سریع ترخود را به اولین شهر مسیر (قوچان) برسانیم،

با تاریک شدن هوا بارندگی ملایم نیزشروع شد، زیربارش باران لحظاتی به امام زاده جلیل در فاصله  25 کیلومتری شهر قوچان پناه بردیم، بعد از اقامه نماز واهدا گل به گلزار  شهدای امام زاده جلیل، تصمیم گرفتیم در تاریکی هوا و زیر باران خود را به شهر قوچان برسانیم.

امام زاده جلیل، مکانی که مرحوم کافی درحادثه ای ساختکی توسط ساواک کشته شد

امام زاده جلیل مکانی زیارتی حاشیه جاده بین المللی تهران، مشهد در فاصله 25 کیلومتری شهر قوچان می باشد، این مکان یادآور توطئه ناجوانمردانه ساواک علیه مرحوم حجه الاسلام  کافی است که در یک سانحه تصادف ساختگی توسط عوامل ساواک دار فانی را وداع گفت.

برگرفته ازسفرنامه در جستجوی یاران به قلم علی قربان پور